Opracowanie dotyczy stanu prawnego procesu rejestracji winnicy i winiarni, aktualnego w roku 2013, dotyczy w szczególności osób fizycznych (rolników nie prowadzących działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Przybliżone są również dodatkowe informacje dla osób prowadzących działalność gospodarczą (przedsiębiorstwa).

Opracowanie można kopiować, udostępniać i publikować w całości, bez ograniczeń.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. z późn. zm. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, definiuje zasady produkcji i rozlewu, a od 2011 roku pozwala na sprzedaż wyprodukowanego przez osobę fizyczną wina gronowego, bez konieczności wpisu do działalności gospodarczej i ewidencji CEIDG,

Podstawa prawna:

– Art. 15 USTAWY z dnia 12 maja 2011 r. z późn. zm. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina;

– Art. 96 USTAWY z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

– Art. 3 USTAWY z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

Osoby fizyczne wytwarzające i sprzedające własne wino mogą więc pozostać rolnikami a tym samym korzystać z dopłat do produkcji rolnej. Mogą być zarejestrowane w KRUS, a nie w znacznie droższym ZUS.

Nie muszą rejestrować się w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej, o ile nie wytwarzają więcej niż 100 hektolitrów (10 tys. litrów) wina z winogron z własnej uprawy.

Nowelizacja Ustawy „winiarskiej” Dz. U. 2014 poz. 23 – USTAWA z dnia 22 listopada 2013 r. dopuszcza produkcję cydru i perry, oraz miodów pitnych z własnej pasieki, jednak to opracowanie dotyczyć będzie w szczególności win gronowych.

Rolnik (osoba fizyczna prowadząca indywidualne gospodarstwo rolne, posiadająca grunty rolne oraz numer gospodarstwa rolnego nadanego w powiatowym biurze ARiMR) powinna rozpocząć procedurę rejestracji produkcji, rozlewu i sprzedaży wina wg następującej kolejności:

1. Agencja Rynku Rolnego  (do 15 lipca)

Formularz rejestracyjny producenta rolnego i wniosek o wpis do ewidencji producenta wina po nowelizacji ustawy „winiarskiej” wypełnia się do 15 lipca.

– Formularz rejestracyjny producenta rolnego WPR_P1_f1, instrukcja wypełnienia WPR_P1_w1. Pliki najlepiej pobrać ze strony ARR, http://www.arr.gov.pl/index.php?option= … ;Itemid=67

– Wniosek o wpis do ewidencji producenta wina Ppw_P1_f1. Pobierane ze strony ARR http://arr.pl/index.php?option=com_cont … Itemid=175

Oba dokumenty (WPR_P1_f1 i Ppw_P1_f1) można wysłać jednocześnie do Agencji Rynku Rolnego (ARR) w terminie do 15 lipca na adres podany na stronie WWW ARR – tj.

Agencja Rynku Rolnego, ul. Nowy Świat 6/12, 00-400 Warszawa (przed wysłaniem można sprawdzić na stronach WWW Agencji Rynku Rolnego, czy nie nastąpiła zmiana adresu wysyłki dokumentów rejestracyjnych).

Do wypełnienia wniosku Ppw_P1_f1 potrzebne są dane z Wypisu z rejestru gruntów, jeżeli ktoś nie posiada – można zadzwonić do Urzędu Gminy i poprosić o podanie danych w szczególności – Nazwa Obrębu Ewidencyjnego, Numer Obrębu Ewidencyjnego, Numer Arkusza Mapy.

Po wysłaniu dokumentów (najlepiej list polecony za potwierdzeniem odbioru) – czekamy na decyzję z ARR (ARR w tym czasie powiadamia również IJHARS (Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych), oraz PIORiN (Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa). Warto zapoznać się z plikiem .pdf „Warunki uczestnictwa w mechanizmie…” (załącznik „warunki_wino_2013”).

Agencja Rynku Rolnego w Warszawie przesyła w ciągu kilku dni, Świadectwo Rejestracji w ARR na druku WPR_P1_z3, oraz Decyzję o Wpisie do ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron …. na rok gospodarczy 2013/2014 (decyzja przesyłana jest corocznie do producenta wina po uprzednim zgłoszeniu do ARR).

W kolejnych latach produkcji wina wysyła się corocznie do 15 lipca do ARR skrócony wniosek o wpis do ewidencji producentów wina Ppw_P1_f1a – dostępny na stronie www ARR pod adresem: http://arr.pl/data/01650/ppw_p1_f1a_wino_2013.pdf

2. Urząd Statystyczny – (po otrzymaniu decyzji z ARR)

Rejestracja osoby fizycznej prowadzącej indywidualne gospodarstwo rolne – podstawa prawna:

Art. 42 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439),

z uwzględnieniem zmian wprowadzonych.

Na formularzu RG-1 wnioskuje się w Urzędzie Statystycznym o nadanie numeru REGON dla osoby fizycznej prowadzącej indywidualne gospodarstwo rolne.

W formularzu RG-1 jest pole do wypełnienia (nieobowiązkowe) kratka „5” – nazwa zwyczajowa jednostki, gdzie podajemy nazwę swojej winnicy oraz imię i nazwisko, które będzie można wykorzystywać na pieczątkach, drukach itp. (pomimo nieposiadania Firmy i wpisu CEIDG)

UWAGA: do 1999 roku wszystkie gospodarstwa rolne powinny mieć nadany numer REGON – wynika to z powszechnego spisu rolnego, który był zinwentaryzowany do 2000 roku, dlatego należy sprawdzić w wyszukiwarce numerów regon – czy przypadkiem numer REGON już nie istnieje. Adres www wyszukiwarki: http://www.stat.gov.pl/regon/

3. Urząd Skarbowy – (po otrzymaniu numeru REGON)

W Urzędzie Skarbowym, właściwym ze względu na adres zamieszkania dokonuje się rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług na druku VAT-R, oraz wniosek o ujęcie w ewidencji EURO-NIP na druku NIP-7.

Oznacza to że rolnik staje się płatnikiem podatku VAT, rejestracja jest konieczna, gdyż będziemy sprzedawać własne wino, które jest towarem akcyzowym i podlega opodatkowaniu (obecnie stawką 23% VAT). Natomiast plusy rejestracji są takie, że wszelkie koszty produkcji będzie można odliczyć od przychodu. Należy pamiętać o zaznaczeniu kratki Nr 59 w VAT-R, aby zostać unijnym płatnikiem VAT (możliwość zakupu w krajach unijnych sprzętu, od którego odliczymy podatek VAT).

W druku VAT-R można zaznaczyć, że księgowość będzie prowadziło biuro rachunkowe – podając jego dane, lub zaznaczamy, że księgowość prowadzimy we własnym zakresie na zasadach ogólnych tj. prowadząc księgi rachunkowe (do zakupu w każdym sklepie papierniczym).

Po rejestracji w US – otrzymamy pocztą decyzję o wpisie do ewidencji płatników VAT, oraz na stronach internetowych www będziemy widoczni jako europejski płatnik podatku VAT, adres strony www do sprawdzenia podatnika VAT: http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/

koszt opłaty skarbowej – 170 zł.

Zgodnie z Art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, produkujący rocznie poniżej 100 hl wina rolnicy mają przychody z innych źródeł. Jeśli są ponadto podatnikami VAT, to ich przychodem jest kwota pomniejszona o VAT należny.

4. Urząd Celny  (po zarejestrowaniu się w U. Skarbowym)

podstawa prawna: art. 47 Ustawy o podatku akcyzowym z 2008r.

Kolejny krok w legalizacji sprzedaży wina z własnych upraw to Urząd Celny, należy pamiętać, że zgłoszenie do U. Celnego musi być wysłane co najmniej 3 tygodnie przed planowanymi zbiorami (dodanie drożdży fermentacyjnych do nastawu – czynność podlegająca dozorowi U. Celnego), ponieważ 1 tydzień ma Naczelnik U. Celnego na potwierdzenie przyjęcia „zgłoszenia rejestracyjnego”, a 2 tygodnie na przygotowanie i podpisanie „Akt weryfikacyjnych”.

Wypełniamy deklarację AKC-R (zgłoszenie rejestracyjne) Rozporządzenie Ministra Finansów z 2012 roku poz 1532 załącznik Nr 1.

Zgłoszenie wypełniamy i składamy do właściwego Urzędu Celnego (podległość wg starych województw).

Naczelnik Urzędu Celnego w terminie do 7 dni ma potwierdzić przyjęcie zgłoszenia rejestracyjnego. Zgłoszenie jest bardzo proste do wypełnienia, jeśli producent jest osobą fizyczną – podaje Nr NIP, a nie PESEL ponieważ zamawianie i wydawanie banderol akcyzowych wykonuje się na drukach z numerem NIP (inaczej nie zostaną wydane znaki akcyzy – banderole), mając już numer NIP i REGON osoba fizyczna (rolnik) podaje je oraz Numer PKD (11.02.Z), podajemy również datę (miesiąc i rok) pierwszego obowiązku akcyzowego tj. naklejenie banderoli na butelkę. (może to być przyszły rok kalendarzowy).

Do AKC-R dołączamy:

– ksero decyzji z ARR o wpisie do ewidencji producentów wyrabiających wino z winogron…. na rok gospodarczy….

– potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej dla właściwego Urzędu Miasta (jest to 170 zł.) z tytułu: Rejestracja w zakresie podatku akcyzowego. (może być wydruk przelewu z konta ROR).

Należy pamiętać że po otrzymaniu potwierdzenia zgłoszenia rejestracyjnego wypełnia się kolejny wniosek o „Urzędowe sprawdzenie”, a to kolejne 14 dni czekania więc nie będzie można zacząć produkcji wcześniej niż po 7+14+1=22 dni. 1 dzień jest potrzebny na zgłoszenie rozpoczęcia działalności (moment rozpoczęcia fermentacji).

5. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych (do 15 sierpnia)

Kolejnym krokiem, którym można lub nie się zająć to zgłoszenie zamiaru certyfikacji rocznika produkowanego wina, oraz nazwy odmiany winogron ( jeśli producent takie dane będzie chciał umieścić na etykiecie). Termin składania wniosku do WIJHARS to 15-08 każdego roku kalendarzowego.

Certyfikacja nie jest obowiązkowa, (zgodna z Rozporządzeniem Komisji WE Nr 607/2009) jednak dość kosztowna – przykładowe koszty poniżej.

202 PLN – jeśli uprawiana winnica ma do 1 ha powierzchni

19 PLN – za każdy rozpoczęty ha uprawy

10 PLN – za certyfikację jednej odmiany winorośli

21 PLN – za dojazd do 50 km od WIJHARS do winnicy (w moim przypadku)

21 PLN – za jedną godzinę pracy urzędnika (zawsze jest możliwość dodania swoich informacji na kontr-etykiecie).

6. ARR – deklaracje  (do 31 sierpnia)

PRZYPOMNIENIE:

31-08-2013 upływa termin składania deklaracji do ARR – zgodnie z Rozporządzeniem M R i R W z dnia 9-12-2011 Pozycja 20. (na stronach ARR, rynek wina, podane są aktualne terminy składania deklaracji).

7. Urząd Celny  (sierpień – po otrzymaniu potwierdzenia rejestracji AKC-R)

Następny etap – Urząd Celny. (na podstawie ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW w sprawie urzędowego sprawdzenia z dnia 14 grudnia 2009 r.)

ZGŁOSZENIE rozpoczęcia działalności podlegającej kontroli. (tzw. urzędowe sprawdzenie), nie ma specjalnego wniosku w tej czynności, jednak są podane wytyczne co zgłoszenie w sprawie urzędowego sprawdzenie powinno zawierać.

Zgłoszenie jest przesyłane w dwóch egzemplarzach do właściwego naczelnika urzędu celnego.

Zgłoszenie powinno zawierać:

– dane identyfikacyjne podmiotu, w tym pełną nazwę podmiotu, a w przypadku osoby fizycznej — imię i nazwisko;

– numer identyfikacji podatkowej (NIP);

– osoba fizyczna (rolnik) może podać PESEL;

– numer krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON;

– adres siedziby podmiotu;

– określenie rodzaju działalności podlegającej kontroli;

– określenie miejsca prowadzenia działalności podlegającej kontroli.

Do zgłoszenia przesyłanego przed rozpoczęciem działalności dołącza się załączniki:

– Szkic sytuacyjny

– Wykaz przyrządów

– Opis procesu technologicznego produkcji wina białego i czerwonego

– Instrukcja obiegu dokumentacji produkcyjnej i magazynowej

– Wykaz osób odpowiedzialnych za wykonywanie obowiązków w zakresie objętym kontrolą

Przy zgłoszeniu (osobiste) należy mieć ze sobą:

– dowód osobisty

– akt własności obiektów w których prowadzona jest produkcja (nie tylko akt własności ziemi).

– decyzja o wpisie do ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron ….. na rok gospodarczy … (z ARR)

Uwaga: rolnik na tym etapie nie musi posiadać tzw. koncesji na sprzedaż alkoholu – przedsiębiorca powinien dołączyć koncesję (trzeba wytłumaczyć urzędnikom, że sprzedaż tego wino może się rozpocząć dopiero za rok i nie ma potrzeby ubiegać się o koncesję już teraz).

Po wysłaniu dokumentów Urząd Celny ma 2 tygodnie na Urzędowe sprawdzenie i wydanie „Akt weryfikacyjnych”.

8. SANEPID (przed złożeniem wniosku do Urzędu Gminy o wydanie koncesji )

Ponieważ informacja „Wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej” potrzebna jest do uzyskania koncesji na sprzedaż alkoholu – należy wniosek wypełnić wcześniej tj. przed wnioskiem do U. Gminy o koncesję.

Wniosek o „wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej” odbieramy w Powiatowej Stacji SANEPID w wydziale Żywności i bezpieczeństwa Żywienia.

Osoba fizyczna (rolnik nie prowadzący działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej) podaje : Imię, Nazwisko Nr producenta rolnego z ARMiR, PESEL, nazwa winnicy i adres zakładu (czyli miejsca produkcji wina)

W rodzaju i zakresie prowadzonej działalności …. podajemy „Uprawa winogron, produkcja i sprzedaż win gronowych z własnych upraw”.

W rodzaju żywności będącym przedmiotem produkcji lub obrotu podajemy: „owoce winogron, wino gronowe (jeśli ktoś chce sprzedawać soki, kompoty, warzywa, sadzonki to dopisuje to wszystko razem.

Uwaga – kody PKD, do wniosku: 01.21.Z ; 11.02.Z ; 47.21.Z ; 47.25.Z

Czytelny podpis.

Ważna informacja: w obecnym stanie prawnym do produkcji wina potrzebny jest „wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli”, natomiast do sprzedaży wina „decyzja o zatwierdzeniu lokalu i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli”.

Stacja SANEPID-u taki wniosek rejestruje i wydaje Informację o wpisie, którą dołączamy do wniosku do U. Gminy/Miasta o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Ważne jest, żeby na „wpisie” była informacja „Sprzedaż win gronowych”.

9. Urząd Gminy-Miasta   (po uzyskaniu wpisu/decyzji z SANEPID-u)

WNIOSEK do Urzędu Gminy-Miasta, o wydanie „koncesji na sprzedaż alkoholu” (Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 roku)

Jako producenta win gronowych z upraw własnych (osoba fizyczna -rolnik) dotyczy nas Art. 96 pkt.2, oraz Art. 186.

Aby sprzedawać wino do hurtowni oraz odbiorcom indywidualnym – pozostawiamy nie skreślone we wniosku „poza miejscem sprzedaży”, (wtedy mamy koncesję na minimum 2 lata), jeśli interesuje nas tylko „wyszynk” w winiarni-winnicy (bez sprzedaży detalicznej) pozostawiamy nie skreślone słowa „w miejscu sprzedaży” (wtedy koncesja jest na minimum 4 lata, ale z SANEPIDU wówczas musimy mieć decyzję o zatwierdzeniu lokalu, a nie sam wpis zakładu).

Każdy kto chce sprzedawać wina z naklejoną banderolą musi pozostawić nie skreślone „poza miejscem sprzedaży”.

W jednym wniosku można ubiegać się o koncesję zarówno na sprzedaż do konsumpcji poza miejscem, jak i w miejscu sprzedaży.

Ponieważ każda gmina ma określoną ilość punktów sprzedaży alkoholu (określoną uchwałą rady gminy) należy dobrze rozeznać temat i wcześniej złożyć wniosek (przed powstaniem obowiązku akcyzowego – czyli przed naklejeniem banderol) o wydanie „koncesji”.

Druk wniosku do wypełnienia pobiera się z U. Gminy, wypełnia się i dołącza załączniki:

– świadectwo rejestracji w ARR jako producenta rolnego

– decyzja z ARR o wpisie do ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron ….. na rok gospodarczy …

– akt własności obiektów, w których prowadzona jest sprzedaż wina ( lub pisemna zgoda właściciela – zarządcy lub administratora budynku, jeśli punkt sprzedaży zlokalizowany jest w budynku wielorodzinnym)

– dowód osobisty

– zaświadczenie z SANEPIDU o wpisie do rejestru zakładu podlegającego urzędowej kontroli i/lub decyzję.

Po rozpatrzeniu wniosku (komisja gminna ds. alkoholowych zbiera się średnio 1 raz na miesiąc) Gmina przesyła informację pozytywną lub negatywną, oraz info o opłacie i terminie rozpoczęcia sprzedaży alkoholu. (wielkość opłat przedstawia Art 11 – Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 r.)  

10. Urząd Celny (urzędowe sprawdzenie)

Urząd Celny umawia się na kontrolę i odbiór pomieszczenia WINIARNI – tzw. „urzędowe sprawdzenie”.

Po „urzędowym sprawdzeniu – będzie można wysłać zgłoszenie do U. Celnego o czynności podlegającej kontroli – tj. przerób winogron, a dokładnie moment zaszczepienia drożdżami winiarskimi nastawu na wino. Za kilka dni będą gotowe dokumenty „Akta weryfikacyjne” do podpisu.

11. Urząd Celny – Urząd Gminy

Z Urzędu Gminy – po posiedzeniu komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych otrzymujemy informację, o pozytywnym (bądź negatywnym) rozpatrzeniu wniosku i udzieleniu pozwolenia na sprzedaż alkoholu.

Po informacji telefonicznej z Urzędu Celnego podpisuje się „Akta weryfikacyjne” które odbiera się wraz z decyzją zatwierdzającą te akta.

12. Urząd Celny – (wstępne zapotrzebowanie na banderole)

Sprawą ważną jest wstępne zapotrzebowanie na banderole – składane do 30.10. każdego roku kalendarzowego, do Ministerstwa Finansów za pośrednictwem U. Celnego właściwego ds. znaków akcyzy – nazwa druku to: „WSTĘPNE ZAPOTRZEBOWANIE NA BANDEROLE PODATKOWE I LEGALIZACYJNE”.

Proces produkcji i związane z nim raportowanie (w tym również do Okręgowego Urzędu Miar) – to oddzielny temat, który w powyższym zestawieniu był tylko wyrywkowo przedstawiony, gdy terminy zgłoszeń do kolejnych urzędów pokrywały się z koniecznością raportowania czy zapotrzebowania na banderole.

Proces rejestracji produkcji i sprzedaży wina gronowego z własnych upraw, przez osobę fizyczną prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne.

Producenci do 1000 hl wina gronowego nie muszą prowadzić składu podatkowego. Wynika to z ustawy o podatku akcyzowym (DzU z 2004 r. nr 29, poz. 257 z późn. zm.) Przepis (art. 47 ust. 1 pkt 2) mówi, że produkcja win gronowych uzyskanych z winogron z upraw własnych w ilości mniejszej niż 1000 hl w ciągu roku kalendarzowego może odbywać się poza składem podatkowym. Stawka akcyzy na wino wynosi 158 zł od 1 hl gotowego wyrobu.

Opracowanie poprzednie było opisem stanu prawnego aktualnego do roku 2013, i dotyczyło w szczególności osób fizycznych (rolników nie prowadzących działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). W listopadzie 2013 roku weszła w życie nowelizacja „Ustawy winiarskiej”, która wraz ze zdobytą wiedzą podczas rejestracji winnic przyczyniła się do pewnych zmian w powyższym opracowaniu w stosunku do poprzedniego.

Opracowanie można z powodzeniem stosować przy rejestracjach winnic w Polsce, do czasu kolejnych zmian, które niestety są bardzo potrzebne – zwłaszcza w Ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i podatku akcyzowym.

Mam nadzieję, że opracowanie to przyczyni się do zwiększenia ilości podmiotów produkujących i sprzedających wino z własnych winnic, przyczyniając się tym samym do wzrostu gospodarczego i uatrakcyjnienia turystycznego regionów.

13. Urząd Skarbowy – (fiskalizacja kasy fiskalnej)

Zakupu kasy fiskalnej dokonujemy przed planowaną sprzedażą wina, można to uczynić po zlaniu i obanderolowaniu wina. Nauka obsługi kasy przebiega w trybie niefiskalnym tzn. nie jest nadany i zarejestrowany numer kasy i nie jest zgłoszona w Urzędzie skarbowym fiskalzacja. Po zapoznaniu się z działaniem kasy i jej obsługą – firma sprzedająca kasy dokonuje fiskalizacji i wypełnia potrzebne dokumenty, które należy dostarczyć do Urzędu Skarbowego.

Należy pamiętać przy wypełnianiu wniosku, że kasa będzie obsługiwała sprzedaż w miejscu instalacji (adres zgodny z koncesją na sprzedaż alkoholu) oraz poza miejscem instalacji. Informacja ta jest o tyle istotna, że wówczas kasę możemy zabrać np. na Konwent Polskich Winiarzy i legalnie sprzedawać wino (oczywiście uzyskując z danego miasta zezwolenie 2-dniowe na sprzedaż alkoholu)

Dariusz Rosół – Winnice Przeworskie 

Potrzebne  formularze znajdziecie Państwo w załącznikach do pierwszego tekstu – TUTAJ