Czy wolno sprzedawać alkohol przez internet? To najczęściej przewijające się pytanie, samo w sobie zawiera poważny błąd.
Podchodząc bowiem do niego literalnie powinniśmy sobie uświadomić czym jest internet, sprzedaż za pomocą tego medium i jak ma się to do sprzedaży napojów alkoholowych. Internet nie jest miejscem. Jest bytem wirtualnym, elektronicznym a zatem „sprzedaż przez” internet, w swoim ścisłym a nie potocznym rozumieniu, może dotyczyć wyłącznie sprzedaży produktów elektronicznych – czyli takich, które wysłać możemy przez internet także dostarczyć, jak muzyka, telewizja, ebooki, itp. Do czasu (nie wiem czy chcę ich doczekać) gdy inżynierowie opracują sposób przesyłania wina pomiędzy urządzeniami elektronicznymi – sprzedaż napojów alkoholowych przez internet nie będzie tematem naszych rozważań.
Sklep internetowy, zawierający ofertę napojów alkoholowych, umożliwiający na zapoznanie się z naszym asortymentem, złożenie zamówienia a nawet zapłacenie ceny – nie stanowi kłopotu! Sklepy internetowe z napojami alkoholowymi same w sobie są legalne, mogą istnieć, przyjmować zamówienia, zawierać umowy. Głównym problemem nie jest zatem sam internet. Prawdziwym problem z którym musimy się zmierzyć, dotyczy wszystkich, którzy chcą sprzedawać detalicznie napoje alkoholowe z dostawą poza swój punkt sprzedaży. W tej samej sytuacji są zatem sklepy internetowe, różnego rodzaju subskrypcje alkoholu z dostawą do domu, kluby degustacyjne pakietujące zestaw miesiąca, czy sprzedawcy przyjmujący zamówienia na dostawę mailem lub nawet telefonicznie. Niedopuszczalną częścią sprzedaży przez internet nie jest zatem sam sklep ale wieńcząca proces sprzedaży, dostawa do konsumenta.
KRÓTKO NA TEMAT
Zgodnie z lubianą przez wszystkich, ustawą z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, określa jasno – sprzedaż napojów alkoholowych może być dokonywana wyłącznie na podstawie wydanego zezwolenia i zgodnie z jego warunkami.
art. 18 ust. 1
Sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży […].
Punktami takimi być mogą:
Art. 9(6). ust. 1
– sklepy branżowe ze sprzedażą napojów alkoholowych
– wydzielone stoiska – w samoobsługowych placówkach handlowych o powierzchni sprzedażowej powyżej 200 m2
– pozostałe placówki samoobsługowe oraz inne placówki handlowe, w których sprzedawca prowadzi bezpośrednią sprzedaż napojów alkoholowych.
oraz:
Art. 9(6). ust. 2
Producenci określeni w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2019 r. poz. 1534), którzy mogą prowadzić sprzedaż detaliczną win gronowych pochodzących z upraw własnych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży w punkcie sprzedaży, którym jest lokalizacja w miejscu wytworzenia wina uzyskanego z winogron pochodzących z upraw własnych.
Ogólnymi warunkami prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych są natomiast:
art. 18 ust. 7.
– – posiadanie zezwolenia
– wniesienie opłaty
– zaopatrywanie się w napoje alkoholowe u producentów i przedsiębiorców posiadających odpowiednie zezwolenie na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych
– w terminach do dnia 1 lutego, 1 czerwca, 1 października każdego roku kalendarzowego objętego zezwoleniem, okazanie przedsiębiorcy zaopatrującemu dany punkt sprzedaży napojów alkoholowych odpowiedniego
– dowodu potwierdzającego dokonanie opłaty
– posiadanie tytułu prawnego do korzystania z lokalu, stanowiącego punkt sprzedaży
– wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym zezwoleniem tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i wyłącznie w miejscu wymienionym w zezwoleniu
– zgłaszanie organowi zezwalającemu zmian stanu faktycznego i prawnego, w stosunku do danych zawartych w zezwoleniu, w terminie 14 dni od dnia powstania zmiany
– prowadzenie sprzedaży w punkcie sprzedaży spełniającym wymogi określone przez radę gminy
– przestrzeganie innych zasad i warunków określonych przepisami prawa.
Ustaliliśmy więc, że sprzedaż napojów alkoholowych może się odbywać wyłącznie na podstawie ważnego zezwolenia i tylko w warunkach określonych zezwoleniem oraz przepisami. Inaczej mówiąc sprzedaż alkoholu musi nastąpić w miejscu (punkcie sprzedaży) określonym w zezwoleniu.
Orzecznictwo w tej sprawie od lat jest stabilne i niestety niekorzystne. Sądy podążają konsekwentnie za linią orzeczniczą NSA, którego zdaniem nie ulega wątpliwości, że jeśli rozporządzający skutek umowy sprzedaży następuje poza sklepem dysponującym zezwoleniem na sprzedaż, powoduje, że alkohol niezgodnie z zezwoleniem staje się dostępny w nieograniczonej liczbie miejsc.
Inaczej mówiąc, możemy przyjmować zamówienia przez Internet, warunkiem legalności takiego rozwiązania (w rozumieniu zgodności z warunkami prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych) jest jednak fizyczny odbiór rzeczy w punkcie sprzedaży określonym w zezwoleniu – co wyklucza zgodne z warunkami zezwolenia dostarczenie wina do konsumenta. Budzi to oczywisty sprzeciw. Istnieją też poważne kontrargumenty przeciwko stanowisku przyjętemu przez sądy administracyjne. Nie jest to jednak dobra pora by je wnikliwie omawiać – zwłaszcza gdy głównym argumentem sądów pozostaje celowość ustawy, przypomnę… z 1982 roku.
SPRZEDAŻ NIELETNIM
Języczkiem uwagi wszystkich jest kwestia weryfikacji wieku. Nie zważając na zasadnicze podstawy ograniczenia, o których mowa wyżej, wiele osób uważa, że sprzedaż alkoholu osobie nieletniej jest jedynym problemem sprzedaży z dostawą. Tak, jest potencjalnym obszarem ryzyka a zatem argumentem psującym nam samopoczucie. W pierwszej kolejności mamy jednak do czynienia ze sprawą znacznie większej powagi.
Wszystkim, którzy już negocjują warunki legitymowania klienta odbierającego paczkę na okoliczność weryfikacji wieku, przypomnę – w przepisie jest jasna dyspozycja, zakazująca sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim oraz nietrzeźwym. Nie zapomnijcie więc wyposażyć Waszych kurierów także w alkomat
CO NAM GROZI?
Zezwolenie organ zezwalający cofa między innymi w przypadku:
art. 18 ust. 10. pkt. 2
…nieprzestrzegania określonych w ustawie warunków sprzedaży napojów alkoholowych
Co szczególnie doniosłe:
art. 18 ust. 11. pkt. 2
Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, może wystąpić z wnioskiem o ponowne wydanie zezwolenia nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o jego cofnięciu
Dla jasności w zakresie konsekwencji naruszenia warunków zezwolenia:
art. 43. ust. 1 pkt. 1 i 3
Kto sprzedaje lub podaje napoje alkoholowe w wypadkach, kiedy jest to zabronione, albo bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podlega grzywnie.
W razie popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 albo 2 można orzec przepadek napojów alkoholowych, chociażby nie były własnością sprawcy, można także orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży lub podawaniu napojów alkoholowych.
Odpowiedzi na wiele dodatkowych pytań, w możliwie esencjonalnej formie, znajdziecie w portalu informacyjnym prawoalkoholowe.pl – te kluczowe z perspektywy trudnych czasów zostaną oznaczone tagiem #epidemia
Rozesłałem też specjalny ALERT PRAWNY, w którym opisałem krótko jak minimalizować ryzyko omawianej tu dziś działalności. Zachęcam do jego SUBSKRYPCJI. Jest oczywiście darmowa.
Mam przynajmniej nadzieję, że rząd, który zakpił sobie z nas wczoraj rzekomym pakietem pomocowym, będzie na tyle uprzejmy a przede wszystkim konsekwentny swoim słowom, by przynajmniej na czas kryzysu udawać, że mamy nowoczesne podejście do prawa i brzydzimy się reliktami prawa z czasów stanu wojennego. Świat po tej epidemii nie będzie taki sam. Na naszym podwórku też pora na zmiany o których nikt nie chciał słyszeć. Wyraźne zezwolenie na dostawę napojów alkoholowych powinna być częścią pakietu pomocowego i pozostać normą już na stałe.
Radosław Froń
