Czym tak naprawdę jest apelacja? W winiarskim świecie, tym terminem określać będziemy obszar kontrolowanego pochodzenia wina. Butelka sygnowana oznaczeniem apelacyjnym, będzie spełniała określone przez daną apelację, właściwe dla niej zasady. Te ostatnie dotyczyć będą nade wszystko konkretnego, ściśle określonego obszaru wytwarzania wina oraz wykorzystywanych przy produkcji technologii. Głównym celem tworzenia apelacji jest przede wszystkim zapewnienie ochrony dla konkretnego rodzaju wina (nie tylko), wytwarzanego w określony sposób na danym terenie (jak burgund, szampan, chablis, itd.).

Przyjęty system pozwala jednak nie tylko na ochronę interesów producentów ale też konsumentów, których chroni przed niemiłym rozczarowaniem, choćby w przypadku otworzenia butelki „szampana” pochodzącego np. z Kalifornii. Oczywiście apelacja nie gwarantuje konsumentom wyśmienitego smaku wina. Zapewnia jednak, że w oznaczonej w sposób nam znany butelce, znajdziemy to czego się spodziewamy kierując wyborem danej etykiety na sklepowej półce. System apelacyjny zapewnia też kulturową i historyczną ciągłość danego, tradycyjnego rodzaju produktu. Dzięki przyjętemu prawu, regulującemu uprawę winorośli i produkcję wina w ramach apelacji, możemy być pewni, że przywołani dla przykładu winiarze z Bordeaux nie wykarczują wszystkich winnic z merlot by podążyć za modą i produkować modnego, różowego zinfandela.

System ochrony produktów wartych takowej ochrony, wymaga oczywiście stosownego zatwierdzenia. W omawianym przypadku procedury te dotyczą rejestracji produktu z chronioną nazwą pochodzenia, oznaczeniem geograficznym lub określeniem tradycyjnym rozumianymi (zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 479/2008 z dnia 29 kwietnia 2008 r. ) tak, że:

Nazwa pochodzenia – oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub, w szczególnych przypadkach także i kraju, które mogą być używane dla określenia produktu jeśli spełniono łącznie następujące przesłanki:

– jego jakość i cechy charakterystyczne są zasadniczo lub wyłącznie związane ze szczególnym środowiskiem geograficznym z właściwymi dla niego czynnikami przyrodniczymi oraz ludzkimi,

– winogrona, z których jest produkowany, pochodzą wyłącznie z tego geograficznego obszaru,

– jego produkcja odbywa się w tym obszarze geograficznym

– otrzymywany jest z odmian winorośli należących do Vitis vinifera.

Oznaczenie geograficzne – oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub, w szczególnych przypadkach, kraju, która to nazwa służy do opisu produktu jeśli:

– posiada szczególną jakość, reputację lub inne cechy charakterystyczne, które można przypisać temu pochodzeniu geograficznemu,

– przynajmniej 85 % winogron, z których jest produkowany, pochodzi wyłącznie z tego geograficznego obszaru,

– jego produkcja odbywa się w tym geograficznym obszarze,

– otrzymywany jest z odmian winorośli należących do Vitis vinifera lub z krzyżówki tych gatunków z innymi gatunkami rodzaju Vitis.

Określenie tradycyjne – to określenie używane tradycyjnie do oznaczania określonego produktu mogące stanowić nazwę pochodzenia, w przypadku gdy:

– oznacza wino,

– odnosi się do nazwy geograficznej,

– przechodzi procedurę obejmowania ochroną nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych,

– spełnia ww. wymagania określone dla nazwy pochodzenia

Procedura wniosku o objęcie wybraną formą ochrony jest uregulowana w cytowanym już Rozporządzeniu nr 479/2008 oraz jego dokumencie wykonawczym czyli Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 607/2009 z dnia 14 lipca 2009 r. Zgłoszenie takie powinno zawierać przede wszystkim nazwę, która ma być chroniona, nazwę i adres wnioskodawcy oraz specyfikację produktu wraz ze streszczeniem. Specyfikacja o której tu mowa, powinna dotyczyć zaś między innymi:

– szczegółowego opisu wina,

– stosowania szczególnych praktyk enologicznych i ograniczeń przy produkcji wina,

– granic obszaru geograficznego,

– maksymalnej wydajności z hektara,

– wskazania odmian winorośli.

Jeśli dana nazwa otrzymała wpis do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych dla wina podlega wspólnotowej ochronie przed:

– wszelkim bezpośrednim lub niebezpośrednim wykorzystaniem chronionej nazwy w celach handlowych,

– wszelkim niewłaściwym stosowaniem, imitacją lub przywołaniem,

– wszelkim innym nieprawdziwym lub wprowadzającym w błąd oznaczeniem miejsca wytworzenia, pochodzenia, charakteru lub zasadniczych cech produktu, na wewnętrznym lub zewnętrznym opakowaniu, w materiałach reklamowych lub dokumentach związanych z danym wyrobem winiarskim, oraz pakowaniem produktu w pojemnik, który mógłby błędnie sugerować miejsce pochodzenia wyrobu,

– wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić konsumentów w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Opracował: Radosław Froń

Tekst jest wybranym fragmentem materiałów dydaktycznych przygotowanych dla uczestników rocznego Praktycznego Kursu Winiarstwa prowadzonego przez Podkarpacką Akademię Wina

Materiał jest chroniony prawem autorskim. Jego publikowanie, powielanie i przetwarzanie, w całości lub we fragmentach, oraz jakiekolwiek wykorzystanie w celu innym, niż użytek prywatny wymaga zgody Autora.